Van bướm là gì?
Thuật ngữ "van bướm" thường được sử dụng trong ngành cơ khí và kỹ thuật để chỉ một loại van điều khiển dòng chất lỏng (thường là khí hoặc chất lỏng) bằng cách sử dụng một đĩa van tròn dẹt dạng tấm, có thiết kế tương tự cánh bướm. Van bướm thường có cấu trúc đơn giản gồm đĩa van được gắn lên trên một trục, và khi tấm van xoay, nó sẽ mở hoặc đóng lỗ thông qua ống để kiểm soát lưu lượng chất lỏng trong đường ống.
Đĩa van có thể xoay từ góc mở toàn bộ (van mở) để cho phép chất lỏng chảy tự do hoặc xoay để đóng hoàn toàn lỗ thông qua ống (van đóng) để ngăn chất lỏng hoặc khí từ việc lưu thông.
Van bướm thường được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp, hệ thống xử lý nước, hệ thống HVAC (Hệ thống Điều hòa - Thông gió - Nhiệt độ), và nhiều ứng dụng khác nơi cần kiểm soát dòng chất lỏng hoặc khí.
 |
| Van bướm là gì |
Cấu tạo van bướm
Van bướm bao gồm các bộ phận chính sau:
Đĩa van (Disc): Đây là bộ phận chính của van bướm, thường là một đĩa hình cánh bướm hoặc hình đĩa được gắn trên trục van. Tấm van có khả năng xoay để mở hoặc đóng lỗ thông qua ống.
Trục van (Shaft): Trục van kết nối tấm van với cơ cấu xoay. Khi trục van xoay, đĩa van cũng sẽ xoay theo để kiểm soát dòng chất lỏng.
Cơ cấu truyền động (Actuator): Đây là bộ phận được sử dụng để điều khiển xoay đĩa van. Cơ cấu truyền động có thể là cơ học (tay quay), điện (động cơ điện), khí nén (bộ truyền động khí nén) tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể.
Vòng đệm (Seat): Vòng đệm là bộ phận có vai trò định vị và tạo kín đảm bảo không có chất lỏng hoặc khí rỉ ra khi van đóng.
Những bộ phận này là những thành phần cơ bản của một van bướm, và chúng cùng nhau đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dòng chất lỏng hoặc khí trong các hệ thống công nghiệp và ứng dụng khác.
 |
| Cấu tạo van bướm |
Nguyên lý hoạt động của van bướm
Nguyên lý làm việc của van bướm dựa trên việc sử dụng một đĩa xoay để kiểm soát dòng chất lỏng hoặc khí trong hệ thống ống. Khi đĩa van xoay, nó có thể mở hoặc đóng lỗ thông qua ống, tùy thuộc vào góc xoay của tấm van.
Để điều khiển đĩa van xoay, cần có tác động từ bên ngoài thông qua cơ cấu truyền động như tay quay, tay gạt, động cơ điện, bộ truyền động khí nén. Khi được cấp năng lượng, cơ cấu truyền động tạo một lực momen xoắn vừa đủ tác động lên trục van, làm trục van xoay và điều khiển được đĩa van quay.
Điều khiển đĩa van quay góc 90 độ, đĩa nằm song song với dòng chảy thì có nghĩa là van mở, dòng lưu chất có thể lưu thông qua. Điều khiển đĩa van vuông góc với dòng chảy thì van đóng, chặn dòng lưu chất lại.
 |
| Nguyên lý hoạt động của van bướm |
Ưu điểm của van bướm
Van bướm có nhiều ưu điểm đáng kể trong các ứng dụng công nghiệp và hệ thống xử lý chất lỏng. Dưới đây là một số ưu điểm quan trọng của van bướm:
Cấu trúc đơn giản: Van bướm có cấu trúc đơn giản với ít bộ phận chuyển động, giúp giảm thiểu khả năng hỏng hóc và tăng tính đáng tin cậy.
Nhỏ gọn và nhẹ: Van bướm thường nhỏ gọn và nhẹ so với một số loại van khác như van cửa hay van cầu. Điều này giúp giảm thiểu yêu cầu về không gian và hỗ trợ lắp đặt dễ dàng.
Khả năng kiểm soát lưu lượng tốt: Van bướm có thể điều chỉnh lưu lượng chất lỏng hoặc khí một cách linh hoạt từ việc mở hoàn toàn đến đóng hoàn toàn, và ở các vị trí trung gian. Điều này cho phép tùy chỉnh dòng chất theo yêu cầu của quá trình.
Khả năng chịu áp suất cao: Van bướm có khả năng chịu áp suất tương đối lớn, giúp đáp ứng được các yêu cầu trong các hệ thống áp suất cao.
Tốc độ mở/đóng nhanh: Van bướm thường có tốc độ mở/đóng nhanh, giúp kiểm soát nhanh chóng trong các tình huống cần thiết.
Tiết kiệm năng lượng: Do tấm van nhẹ và có thể xoay nhanh chóng, van bướm thường tạo ra mức mất áp thấp hơn trong dòng chất, giúp tiết kiệm năng lượng trong quá trình vận hành.
Giá thành thấp: So với một số loại van phức tạp khác, van bướm có giá thành thấp hơn, giúp giảm thiểu chi phí đầu tư.
Khả năng làm kín tốt: Van bướm có khả năng làm kín tốt khi đóng, ngăn chặn rò rỉ chất lỏng hoặc khí.
Khả năng chống ăn mòn: Nhiều loại vật liệu được sử dụng để làm van bướm có khả năng chống lại ăn mòn và ứng dụng trong các môi trường khắc nghiệt.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng van bướm cũng có một số hạn chế, chẳng hạn như hạn chế về nhiệt độ và hóa chất có thể ảnh hưởng đến tính năng của tấm van và vòng đệm.
 |
| Van bướm tay quay mặt bích |
Cơ cấu truyền động van bướm
Thiết bị truyền động van bướm là một thiết bị được sử dụng để điều khiển hoạt động của van bướm. Van bướm, như đã đề cập trước đó, được sử dụng để điều chỉnh dòng chảy của chất lỏng hoặc khí trong đường ống bằng cách điều chỉnh vị trí của đĩa hoặc tấm trong van. Bộ truyền động có nhiệm vụ di chuyển đĩa hoặc tấm này để mở, đóng hoặc điều chỉnh van khi cần thiết.
Thiết bị truyền động là một thành phần quan trọng của hệ thống van bướm, vì nó cung cấp cơ chế điều khiển từ xa hoặc tự động. Có nhiều loại thiết bị truyền động khác nhau được sử dụng với van bướm:
Thiết bị truyền động thủ công: Chúng được vận hành bằng tay, thường thông qua việc sử dụng tay bóp, tay quay. Thiết bị truyền động thủ công rất đơn giản và tiết kiệm chi phí nhưng đòi hỏi nỗ lực thể chất để vận hành.
 |
| Van bướm tay quay |
Thiết bị truyền động điện: Chúng sử dụng động cơ điện để điều khiển chuyển động của đĩa. Chúng phù hợp cho các ứng dụng cần điều khiển từ xa hoặc tự động và chúng có thể được tích hợp vào các hệ thống điều khiển.
 |
| Van bướm điện |
Thiết bị truyền động khí nén: Chúng sử dụng khí nén để di chuyển đĩa. Thiết bị truyền động khí nén được biết đến với phản ứng nhanh và có thể được sử dụng trong các môi trường công nghiệp khác nhau.
 |
| Van bướm khí nén |
Việc lựa chọn thiết bị truyền động phụ thuộc vào các yêu cầu ứng dụng cụ thể, chẳng hạn như mức độ tự động hóa mong muốn, nhu cầu về tốc độ và độ chính xác, môi trường và nguồn điện có sẵn.
Tìm hiểu thêm: Viva - Đơn vị cung cấp van công nghiệp giá rẻ số 1 Việt Nam (vangiare.vn)